Rodem z gminy Łukowica cz. III

Michał Sędzimir vel Sędziwój

(1566-1636) syn Jakuba Sędziwoja
i Katarzyny Pielszówny z Rogów

Absolwent Akademii Krakowskiej, studiował także w Cambridge, Ingolstadt, Lipsku, Altdorfie, Frankfurcie, Rostocku, Wittemberdze, Wiedniu. Był jedną z najciekawszych postaci późnego odrodzenia, znany wśród europejskich elit jako dyplomata, filozof, alchemik, naukowiec. Był sekretarzem królewskim Zygmunta III Wazy, a także radcą cesarskim na dworze cesarza Rudolfa II w Pradze. Sędziwoja uznaje się za odkrywcę i twórcę teorii istnienia tlenu w powietrzu, a także dokonania transmutacji, za co cesarz nakazał wyryć napis: „Niech ktokolwiek inny uczyni to, co uczynił Polak Sędziwój”.

Famous alchemist and scientist of the 16th century Europe, discoverer of existence oxygen in the air.

Leon Hermenegildus Żuławski

(1816-1869) urodzony Łukowicy,
w majątku Pieniążków na Łapczyńskim

Lekarz zasłużony dla Limanowej i Krynicy. Autor pracy „Wody kwaśno-żelaziste w Krynicy” wydanej w roku 1857. Większość życia spędził w Limanowej gdzie był lekarzem rządowym. Napisał poemat „Oblężenie Limanowy, czyli rzeź galicyjska 1846”. W Łukowicy urodził się także jego brat Julian. Obaj bracia byli protoplastami znanej w Polsce rodziny Żuławskich: artystów, reżyserów, pisarzy, dyplomatów i lekarzy.

A faithful and deserved doctor, a poet, a progenitor ( with his brother Julian also born in Łukowica) of the famous Żuławski family – poets, writers, artists, doctors and scientists.

Tytus Czyżewski

(ur. 1880 w Przyszowej, +1945)

Absolwent malarstwa w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Wzrastał jako artysta pod czujnym okiem Józefa Mehoffera i Stanisława Wyspiańskiego, a inspirował się sztuką podhalańską, wiejskimi krajobrazami. Był poetą („Pastorałki”), malarzem, krytykiem sztuki, współtwórcą formizmu. Z dworu zwanego na Berdychowiu wywodzi się matka Tytusa Jadwiga Racięska, która wyszła za Tytusa Czyżewskiego sekretarza rady powiatowej w Limanowej.

He was a painter, poet, an art critic and co creator of formism. His inspirations were: Podhale art and coutryside landscapes.

Ludwik Kubala

(1838-1918) wybitny historyk

Urodził się jeszcze w Kamienicy, ale tuż po jego narodzinach rodzina Kubalów przeprowadziła się na Łapczyńskie do Łukowicy, gdzie dorastał i spędzał młodość przyszły wybitny historyk. Uczęszczał do szkoły trywialnej ( podstawowej) w Starym Sączu, potem do gimnazjum w Nowym Sączu (1849-55), a VIII klasę kończył w Krakowie, gdzie zdał maturę i zapisał się na wydział prawa na UJ. Po roku studiów wyjechał na studia do Wiednia, wrócił w 1861r. i zaangażował się w działalność spiskową, za co został aresztowany i skazany na konfiskatę majątku. Wyrok odsiedział w niecały rok, po czym został ułaskawiony i powrócił do działalności naukowej. Publikował (już we Lwowie) przede wszystkim artykuły o tematyce historycznej, w 1880 r. napisał słynne Szkice historyczne, które były w opozycji tzw Szkoły krakowskiej i dlatego był przez wielu krytykowany. Jego Szkice oraz Jerzy Ossoliński stanowiły przełom w jego karierze jako historyka, ponieważ był autorem bardzo poczytnym w kręgach naukowych, jak i wśród szerszej publiczności. Powszechnie znanym jest fakt inspirowania się Szkicami przez Henryka Sienkiewicza podczas pisania Ogniem i Mieczem. Dwa ze Szkiców Kubali mianowicie: Oblężenie Zbaraża i Bitwa pod Beresteczkiem były wykorzystywane bardzo wiernie przez Sienkiewicza.

An outstanding Polish historian, whose books were read not only among scholars but also among ordinary people. What is more, his works became inspiration for a Polish novelist Henryk Sienkiewicz- Nobel laureat in 1905.

Aleksander Gryglewski

(1874-1940) artysta malarz

Profesor gimnazjalny w Nowym Sączu, zamieszkały w Łukowicy, syn sławnego profesora Szkoły Sztuk Pięknych w Krakowie, przyjaciela Jana Matejki i Artura Grottgera. Siostra Aleksandra również mieszkała w Łukowicy, była żoną Kazimierza Rudnickiego na Łapczyńskim. Aleksander (ojciec) był autorem dwóch antepediów do bocznych ołtarzy w kościele łukowickim( „artysta monachijski”).

A painter and a teacher of art in Nowy Sącz.

Genowefa Kroczek „Lotte”, „Lotka”, „Lutka”

(1919-1945) nazywana „Małopolską Inką”

Instruktorka służby sanitarnej ludowców powiatu limanowskiego, założycielka czterech zakonspirowanych szpitali. Jeszcze w czasie wojny aresztowana, uwięziona i przesłuchiwana przez UB, uwolniona dzięki zorganizowanej ucieczce przez kolegów z oddziału. Niestety przez rozległe rany ukryta w kryjówce pod Modynią i tam 14 maja zamordowana strzałem w głowę. Pochowana jest na cmentarzu w rodzimej Przyszowej.

She was an „Indomitable soldier” fighting against Soviets and communists after WWII, she was also a nurse, an instructor of the health service in Limanowa county during WWII and a founder of 4 undercover hospitals.

Marian Karol Leja

(1928-2002) artysta rzeźbiarz, twórca ludowy

Laureat wielu nagród w kraju i zagranicą (Holandii, Niemczech, Słowacji), autor kilkuset rzeźb, które można podziwiać w wielu prywatnych domach w Łukowicy, czy w Muzeum Ziemi Limanowskiej w Limanowej. Przez kilka lat mieszkał w Zakopanem i tam uczęszczał do Liceum Technik Plastycznych. Mieszkał i tworzył w Łukowicy.

A sculptor and a folk artist especially keen on carving „The Pensive Christ”

Wojciech Plata

krawiec i hafciarz

„ Jednym z krawców był wielki majster, Plata w Przyszowej, który tak pisał o sobie i o swoim fachu: Wyszycia nauczyć się nie można. To musi wyróść z siebie jak ziarno z ziemi i w słonku się rozwijać. Mnie od maleńkości do tego ciągło. Najmilej mi było patrzeć na łąkę i na słońce, kiedy wschodziło i zachodziło. Jak się niebo pali, to najbardziej mi się podoba. Kiedy zacząłem robotę, kolory same spod palców wychodziły. Nieraz tożem się dziwił skąd się biorą. Wykrętki, listeczki, obłacki, proste wysycie, kąkol, jakoś tak składają się w jedność, żeby drugiego uradować. Nie rysuję wzorów na suknie, bo mam miarę w oczach. Widzę ze siebie. Myślę, że jakbym oślepł, to tak samo bym szył, bo mi się ręce i oczy jednako kwiecą czerwonością, zielonością, żółtą, białą, niebieską farbą. I one same przenoszą na igle kolory. Zawsze pełno ich we mnie było i cieszyłem się, kiedym ludziom dawał, że im się to podoba” (Witor J., Pieniny i ziemia sądecka, Kraków 1958, s.215-216).

He was a great tailor and an embroiderer of the folk, traditional clothes of Lachy Sądeckie.