Famous people from the Łukowica Community
Tomasz Stefan Marszałkowicz
(1758 – 1836) z Brzezia herbu Zadora
Podpisywał się zawsze tylko Tomasz, ur.21 grudnia 1758 r. zm. w Stroniu 26 grudnia 1836 r. i pochowany został na cmentarzu w Przyszowej, syn Michała i Elżbiety ze Zdzeńskich. Ojciec jego przystąpił do Konfederacji Barskiej w 1768r. i po jej upadku w 1772 r. schronił się z grupą konfederatów i z familią swoją na Spiszu (ówczesne Węgry). Według tradycji rodzinnej Tomasz też był konfederatem barskim. Pierwsze nauki pobierał w Podolińcu na Spiszu, później w Akademii Krakowskiej. Następnie trzymał różne dzierżawy- kolejno: starostwo stobnickie w Królestwie Polskim, Przyszową, Jazowsko w obwodzie sądeckim, wreszcie starostwo lipnickie w obwodzie bocheńskim i wówczas „zawiadował interesami” Potockich z Krasnego i Brzeznej. W 1800 r. ożenił się z Teklą ze Szreniawa Potockich i miał z nią dwóch synów: Felicjana i Maksymiliana
According to the family tradition he took part in the Bar Confederation (1768-1772) defending Polish independence.
Felicjan Marszałkowicz
(1805 – 1870) właściciel dworu w Stroniu
Przyrodnik, miał kolekcję rzadkich owadów, motyli, kamieni, numizmatyków, założył piękny ogród owocowy- miał tam same szlachetne gatunki jabłonek, grusz, śliw itp. Ponadto miał także apteczkę domową, którą wykorzystywał do leczenia ludzi i zwierząt. Grał na wiolonczeli. Nazywano go „mechanikiem” – czyli człowiekiem wszechstronnym, który wszystko potrafi zrobić i naprawić.
An enthustiast of the nature and environment, a collector of rare species of insects, butterflies, stones, coins, herbs. He was called “a mechanic” as he was able to do and mend everthing.
![Maksymilian z Brzezia Marszałkowicz](http://park.lukowica.pl/wp-content/uploads/2020/02/Maksymilian-Marszałkowicz_1.jpg)
Maksymilian z Brzezia Marszałkowicz
AZL: www.gorczanskipark.pl
Maksymilian Marszałkowicz
(1806 – 1878) brat Felicjana, dziadek Marii Radomyskiej hr. Rostworowskiej, właściciel Stronia od 1874 r. właściciel dworu w Stroniu
Zasłużony głównie dla Kamienicy. Absolwent prawa na Uniwersytecie Wiedeńskim. Wykazując wiele inicjatywy, przedsiębiorczości i energii przyczynił się do podniesienia położenia gospodarczego i kulturalnego Sądecczyzny. Wybudował 5 tartaków, wytwórnię mebli w Niedźwiedziu, papiernię w Kamienicy, hutę szkła na Rzekach koło Lubomierza, a na Szczawie dwie kuźnice, każda o trzech piecach hutniczych, do których zwożono rudę ze Spisza i z Nawojowej oraz potażnię ( wytwórnię potażu), której wyroby sprzedawał nawet zagranicą. Lasy kamienieckie eksploatowano od 1838 r. według racjonalnego planu gospodarczego. Maksymilian rozwijał również akcję na rzecz podniesienia gospodarczego, zdrowotnego i oświatowego chłopów w swojej posiadłości, zakładał szkółki ludowe, szerzył wśród ludu czytelnictwo. Był prezesem rady powiatowej w Limanowej, miał bogatą bibliotekę( oddaną do Akademii Umiejętności w Krakowie), z której korzystał Szczęsny Morawski. Był bardzo cenionym człowiekiem na całej Sądecczyźnie.
Deserved especially for Kamienica where he established a paper mill, ironworks,he was also an owner of the rich library (most of books were given to the Akademy of Skills to Kraków).
![Zygmunt Marszałkowicz](http://park.lukowica.pl/wp-content/uploads/2020/02/Zygmunt-Marszałkowicz_1.jpg)
Zygmunt Marszałkowicz
AZL: MHK-Fs4452/IX/70 Muzeum Krakowa
Zygmunt Marszałkowicz
Ur. 30 maja 1837 w Kamienicy, zm. 17 kwietnia 1875 w Stroniu i pochowany na cmentarzu w Przyszowej, syn Maksymiliana i Kornelii z Kirchnerów.
Ukończył gimnazjum w Nowym Sączu, studiował w Instytucie Technicznym w Krakowie oraz instytutach politechnicznych w Pradze i Wiedniu. Uczestniczył w powstaniu styczniowym w 1863 r., początkowo w oddziałach Różyckiego, ranny w jednej z bitew ( wspomina o tym A. Skąpski i inni: Nadziei promienie. Kraków 1978 r., s.68) wywieziony został w poznańskie, gdzie leczył się w domu pp. Brezów. Po zagojeniu się rany formował w Krakowie tzw. Kompanię Sądecką i wraz z nią złączył się z oddziałem Langiewicza. Potem przeszedł do kawalerii, był adiutantem oddziału i w tym charakterze brał udział we wszystkich dalszych walkach Langiewicza, wówczas już dyktatora, i dopiero po jego przejściu do Galicji powrócił do domu. Ożenił się w 1865 r. z Wandą z Abdank Dunikowskich i zamieszkał najpierw w Wojakowej, a w 1876 r. przeniósł się do Stronia, gdzie gospodarował po zmarłym stryju. Pisał wiersze, które nigdy nie były publikowane. Zmarł w wieku 41 lat, utraciwszy zdrowie w czasie walk powstańczych. Miał syna Jana i dwie córki: Zofię, późniejszą Adamową Ciszewską z Chobendzy w Królestwie Polskim, i Jadwigę, wydaną za Józefa Myszkowskiego z Tymbarku.
A soldier in a January Uprising in 1863, a poet.
![Jan Maksymilian Marszałkowicz](http://park.lukowica.pl/wp-content/uploads/2020/02/Jan-Maksymilian-Marszałkowicz_1.jpg)
Jan Maksymilian Marszałkowicz
AZL: Dwór w Zgłobicach www,dwor-prezydencki.pl
Jan Maksymilian Marszałkowicz
(1868 – 1935) pochowany na cmentarzu Obrońców Lwowa.
Syn Zygmunta i Wandy z Abdank Dunikowskich. W latach 1893-1901 gospodarował w swym odziedziczonym majątku w Stroniu, spłacając obie siostry. W okresie tym udziela się aktywnie również pracy społecznej, założył w ówczesnych powiatach: limanowskim, sądeckim i grybowskim ponad 80 kółek rolniczych, 4 spółdzielcze kasy oszczędnościowo- pożyczkowe systemu Reiffeisena (pierwsze w Małopolsce), wiele czytelni i straży ogniowych( czyli przeciwpożarowych). W 1900 r. zamieszkał w Nowym Sączu, gdzie został wybrany do zarządu działającego tutaj Związku Stronnictwa Chłopskiego oraz prezesem Zarządu Powiatowego Kółek Rolniczych i dyrektorem Spółki Handlowej Kółek Rolniczych. W 1901 r. podjął pracę w Towarzystwie Gospodarskim Lwowskim, w latach 1911- 1913 prowadził studia nad hodowlą bydła na Mińszczyźnie jako konsultant Towarzystwa Rolniczego w Mińsku Litewskim, wreszcie w latach 1913-14 na stanowisku dyrektora Związku Handlowego Kółek Rolniczych we Lwowie. Od 1915 r. do 1918 r. pełnił obowiązki delegata rolniczego i żywieniowego z ramienia starostwa we Lwowie.
Majątek w Stroniu został sprzedany w 1905 r., a zakupiono 18 hektarowe gospodarstwo w Rzęśnie Polskiej pod Lwowem, w którym została założona doświadczalna ferma bydła sprowadzonego z Holandii, wyrżniętego niestety w liczbie kilkudziesięciu sztuk w czasie inwazji wojsk rosyjskich w 1914 r. Praca w tych instytucjach, jak również badania pozwoliły Janowi napisać kilka książek z zakresu hodowli bydła i licznych artykułów w fachowych czasopismach krajowych i zagranicznych. W 1908 r. został wybrany posłem do Sejmu Krajowego we Lwowie z kurii gmin wiejskich powiatu limanowskiego z listy Polskiego Centrum Ludowego. W czerwcu 1918r. wstąpił do Polskiej Organizacji Wojskowej, zorganizował jej placówkę w Rzęśnie Polskiej, jego dom był w 1918 r. schroniskiem dla legionistów ukrywających się przed aresztowaniem przez władze austriackie, bierze udział w rozbrajaniu artylerii austriackiej, stacjonującej w Rzęśnie Polskiej w dniu 31 X 1918 r. i walczy w obronie Lwowa, za co otrzymuje srebrny krzyż POW, Krzyż Walecznych, Krzyż Pierwszej Zasługi Lwowa, Krzyż Obrony Lwowa z mieczami, Odznakę Honorową „Orlęta” i inne.
Odznaczał się znakomitą pamięcią- mógł z pamięci recytować całego „Pana Tadeusza” Mickiewicza. Miał z żoną Heleną dwóch synów: Kazimierza i Adama oraz córkę Marię, wydaną za Jacka Odrowąż Pieniążka.
Social worker, founder of the saving and loan funds, MP in Lviv, he fought to defend Lviv in 1918.
![Adam Jan Maksymilian Marszałkowicz](http://park.lukowica.pl/wp-content/uploads/2020/02/Adam-Jan-Maksymilian-Marszałkowicz_1.jpg)
Adam Jan Maksymilian Marszałkowicz
AZL: www.geni.com
Adam Jan Maksymilian Marszałkowicz
Używał tylko pierwszego imienia, ur.30 października 1896 r. w Stroniu, zm. 19 kwietnia 1964 r. we Wrocławiu, gdzie został pochowany na cmentarzu w Sąpolnie
Syn Jana i Heleny z Ostoja Finków. Naukę szkolną rozpoczął w Nowym Sączu w 1901 r., ale już po kilku miesiącach, w następstwie przeniesienia się rodziny, uczęszczał do szkoły we Lwowie. W 17 roku życia, po ukończeniu 6 klasy gimnazjalnej, wstąpił 16 sierpnia 1914 r. jako ochotnik do kompanii Legionu Wschodniego, od 26 września był w kawalerii Legionów Polskich na Węgrzech, od 10 grudnia w 3 szwadronie II Brygady LP, a następnie w formacjach 5 i 6 szwadronu III Brygady LP brał udział w kampanii karpackiej 1914-1915. Od 15 września 1915 r. w 2 pułku ułanów LP przebył obydwie kampanie wołyńskie 1915-1916. W okresie 6 wrzesień- 23 listopada 1916 r. był na Litwie, a następnie znalazł się w szkole podoficerskiej pod Warszawą, w której był do 28 sierpnia 1917 r. Będąc mieszkańcem Galicji nie składał przysięgi i służył nadal w 2 pułku ułanów w Polskim Korpusie Posiłkowym do 18 lutego 1918 r. Po przejściu gen. Hallera przez front austriacki uciekł z Doliny, gdzie przebywał już jako aresztowany i zgłosił się do Polskiej Organizacji Wojskowej we Lwowie, potem w Jarosławiu, gdzie 31 października 1918 r. zgłosił się do szeregów Wojska Polskiego. Bierze udział w odsieczy Lwowa, a następnie jest w 2 pułku strzelców lwowskich, z kolei w żandarmerii polowej i wojskowej, a 12 listopada 1919 r. otrzymuje urlop na studia. Przerywa go 29 maja 1920 r., angażując się w akcji plebiscytowej na Śląsku Cieszyńskim. Od 17 lipca 1920 r. jest już w Grupie Obrony Lwowa Armii Ochotniczej. Dnia 20 sierpnia zostaje mianowany podporucznikiem. W okresie 20 października 1920 r. – 31 maja 1921 r. jest w Dowództwie Okręgu Generalnego Lwów, skąd przeniesiony został do kadry 14 pułku Ułanów Jazłowieckich i 14 czerwca 1921 r. urlopowany bezterminowo. W latach wojny odznaczony Krzyżem Walecznych, otrzymał odznaki honorowe: II Brygady LP, 2 pułku ułanów LP., „Orlęta” oraz Medal Pamiątkowy za wojnę 1918-1921. Otrzymał też działkę wojskową w Armatniowie k. Łucka ( wraz ze swym ojcem i bratem Kazimierzem).
Podejmuje z powrotem naukę, zdaje egzamin dojrzałości i kończy z odznaczeniem w 1923 r. Wyższe Kursy Ziemiańskie we Lwowie. Praktykę rolniczą odbywa u Stanisława Czerwińskiego w Gaiku k. Dobczyc. Zostaje inspektorem rolnym w Surochowie w pow. Jarosławskim. Żeni się 10 stycznia 1924 r. we Lwowie z Zofią z Mikulin, córką Jerzego i Heleny z Hochbergerów. Kieruje niewielkim majątkiem Zgłobice w pow. Tarnowskim, stanowiącym własność żony. Ponadto jest biegłym sądowym w sprawach rolnictwa, wywłaszczeń i wyceny nieruchomości ziemskich. W 1924 r. zostaje mianowany porucznikiem Wojska Polskiego w rezerwie, w 1831 r. otrzymuje Krzyż Legionowy i w 1932 r. Krzyż Niepodległości. W latach 1930-1934 jest Komisarzem Rządowym miasta Tarnowa, należy do Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem, z którego występuje w 1934 r. Od 1938 r. do wojny w 1939 r. administruje gospodarstwem przyzakładowym Zjednoczonych Zakładów Związków Azotowych w Mościcach k. Tarnowa( obecnie Zakłady Azotowe w Tarnowie- Mościcach).
W kampanii wrześniowej nie bierze udziału. W czasie okupacji niemieckiej jest w Armii Krajowej w oddziałach ochrony powstania jako zastępca dowódcy kompanii Tarnów. Otrzymuje stopień rotmistrza. W willi majątku w Zgłobicach czynna jest AK-wska wytwórnia granatów, w której pracuje min jego syn Andrzej (1926-1967), a technologiem jest Jan Dębski (1889-1976), ukrywający się w domu Marszałkowiczów pod nazwiskiem Dąbrowski, wybitny działacz Stronnictwa Ludowego, poseł, wicemarszałek Sejmu (1925- 1928) i senator od 1938 r.
Natychmiast po zakończeniu okupacji niemieckiej w styczniu 1945 r. wyjeżdża do Krakowa i zgłasza się do pracy w organizowanych tam przez Bolesława Drobnera władzach miejskich Wrocławia. Wstępuje do Polskiej Partii Socjalistycznej, następnie jest członkiem PZPR i w 1950 r. zostaje skreślony z listy jej członków jako obcy klasowo. Do Wrocławia przybył z pierwszą ekipą pionierską w dniu 9 maja 1945 r. i podejmuje się kierować Ogrodem Zoologicznym. Po ewakuacji zwierząt z Wrocławia- z powodu trudności ich utrzymania- do zwierzyńców w Poznaniu, Łodzi i Krakowa zwalnia się w 1946 r. z pracy w Zarządzie Miejskim Wrocławia, organizuje i kieruje nim do 1949 r. Przedsiębiorstwem Handlu Zwierzętami Hodowlanymi, będącego spółką z o.o., bardzo zasłużonego w zagospodarowaniu Dolnego Śląska, jednocześnie jest w 1945 r. kierownikiem Spółdzielnie Owocowo- Warzywnej, od 1947 r. pracuje w oddziale Wojewódzkim Związku Samopomocy Chłopskiej jako inspektor hodowli drobnego inwentarza, w latach 1948-1950 pracuje w Oddziale Śląskim Państwowego Instytutu Naukowego Gospodarstwa Wiejskiego we Wrocławiu, a po jego likwidacji pracuje kolejno we Wrocławskim Przedsiębiorstwie Skupu Surowców Włókienniczych i Skórzanych, w Oddziale Centrali Nasiennej we Wrocławiu, w oddziałach centrali mięsnej we Wrocławiu, Szczecinie i Warszawie, wreszcie kieruje pomocniczymi gospodarstwami rolnymi koło Wrocławia: w Żernikach, należącego do spółdzielni zwierząt futerkowych i w Brodzi- spółdzielni introligatorsko- kartoniarskiej. W następstwie złego stanu zdrowia, po przebytych operacjach, otrzymuje około 1960 r. rentę inwalidzką i umiera w wieku 67 lat.
Z żoną Zofią miał siedmioro dzieci: Teresę, Andrzeja, Halinę, Jana, Marię, Jerzego i Annę.
Majątek Zgłobice został bezprawnie rozparcelowany w 1945 r. w ramach reformy rolnej, chociaż jego powierzchnia nie przekraczała 50 ha. Pomimo formalnego przywrócenia własności w sierpniu 1945 r. prowadzenie majątku okazało się niemożliwe i został on ostatecznie przejęty przez państwo w 1957 r. na mocy ustawy o oddaleniu wszelkich roszczeń z tytułu nieprawidłowości w przeprowadzeniu reformy rolnej
A soldier in WWI and WWII, a great patriot.