Kościół św. Mikołaja w Przyszowej
Fot.
Kościół św. Mikołaja w Przyszowej, zbiory archiwum parafialnego
Wspaniałym zabytkiem i chlubą mieszkańców jest kościół w Przyszowej. Ten neogotycki, ceglany zabytek zbudowano w latach 1901- 1906, a jej projektantem był nie byle kto, bo sam prof. Teodor Talowski z Politechniki Lwowskiej. Położono również dach, który robił Jan Śmierciak, miejscowy cieśla. Prace trwały nieustannie, aż 18 stycznia 1906 r. „ku niezmiernej radości parafian dokonano poświęcenia świątyni, najpiękniejszej w całej okolicy”. W tym też roku rozebrano stary kościół ( z 1612r.) po uprzednim wykonaniu dokumentacji fotograficznej. W 1908 r. świątynia wzbogaciła się o dwa nowe ołtarze projektu prof. Talowskiego – Najświętszego Serca Pana Jezusa i Matki Boskiej wykonane przez rzeźbiarza Wojciecha Samka z Bochni. W ołtarzu Najświętszej Marii Panny umieszczono słynący łaskami obraz Wspomożenia Wiernych, przeniesiony ze starego kościoła. Obraz czczony jest od XVI w. Istnieje wiele zapisów o cudownych uzdrowieniach i wstawiennictwie Matki Boskiej Wspomożenia Wiernych.
W 1913 r. ksiądz biskup Leon Wałęga dokonał konsekracji kościoła. W następnych latach zakupiono 2 duże dzwony, sygnaturkę, balaski przed wielkim ołtarzem, który przeniesiony był ze starego kościoła, a p. Adam Żuk-Skarszewski wyrzeźbił ławki kolatorskie. W 1936-1939 r. Adam Miksz wykonał polichromię. W 1953 r. rozpoczęto budowę „Wielkiego Ołtarza”, którego projekt wykonał prof. Czesław Lenczowski ze Starego Sącza. Ołtarz zaprojektowany był w stylu neogotyckim jako tryptyk w formie gotyckiej monstrancji z drzewa dębowego, bogato złocony. Jako główny obraz w ołtarzu jest Pan Jezus Na Krzyżu, który był w starym kościele; przed krzyżem jest zasuwa, na której wymalowany jest św. Mikołaj patron kościoła wg dosłownego wzoru, jaki jest na grobie św. Mikołaja we Włoszech. Nad krzyżem jest płaskorzeźba, przedstawiająca Boga Ojca i Ducha św. w otoczeniu aniołów. We wnękach z prawej strony jest figura św. Józefa opiekuna Pana Jezusa, a z lewej figura św. Jana Chrzciciela. Roboty stolarskie i snycerskie prowadził Feliks Wardęga ze Stronia (ukończone w sierpniu 1955 r). Rok później na fasadzie zainstalowano zegar wieżowy, a następnie nowe, 22 głosowe organy.
Godna szczególnej uwagi jest rzeźba „ Madonna z Dzieciątkiem”, która kiedyś w Przyszowej pełniła funkcję feretronu. W 1956r. wypożyczono z kościoła tę rzeźbę do Muzeum Diecezjalnego w Tarnowie na wystawę, po czym poddano ją konserwacji i już w Tarnowie pozostawiono. W Przyszowej zaś słynna Maria Ritter wykonała bardzo wierną jej kopię. Badania pokazały, że to wczesnogotyckie lipowe dzieło powstało między 1340 a 1400 rokiem i wywodzi się ze środowiska artystycznego spisko- sądeckiego. Jest wyjątkowym zabytkiem. A jeszcze niektórzy parafianie ( a raczej parafianki) mogą poszczycić się noszeniem pięknej Madonny na swoich barkach. Wśród odwiedzających kościół przyszowski znalazł się również poeta Jerzy Harasimowicz, którego Madonna tak zachwyciła, że nazwał ją „Giocondą Słowian”: „ Czy wie Przyszowa/ że się w niej/ Słowian Gioconda/chowa(…) W maliniaku nieba/czerwonym/tyś najpiękniejsza/Madonna z Przyszowej”/ Zapisuję w księdze/ Twoje przegięcia piękne? Powiedział taki jeden- na makowych pączkach buzia/ w podkarpackim stylu Rózia/ I szczególnie podkreśliła/ że Jej się święta głowa /zmyła/ suknia całkiem- jak nowa/ i błękitny na niej/ pogodny sztajer”.
Jeszcze jeden zabytek przykuwa uwagę w kościele w Przyszowej, ponieważ ma wartość nie tylko historyczną bo pochodzący prawdopodobnie z przełomu XV/XVI, ale także religijną – bo jest łaskami słynący. Mowa o obrazie „Veraicon z Przyszowej” znajdującym się w bocznym ołtarzu.
Najstarsze kościoły na terenie gminy Łukowica
Odtwórz w języku polskim
St Nicholas Church in Przyszowa
Play in English
This brick church was built between 1900 and 1905 in neogothic style replacing the old wooden church from 1612. There are many extraordinary objects inside which have both historical and religious values. First of all it is worth paying attention on a beautiful, 14th century sculpture “Madonna from Przyszowa”, which was called “Gioconda” by a Polish poet Jerzy Harasimowicz. Another significant masterpiece is Veraicon ( The Lord’s Transfiguration, in Orthodox style), an image of Jesus Christ from 15/16th century. According to the witnesses and “A Cronicle of the Parish” one day in 1716 tears flowed from Jesus’s eyes , afterwards there took place some miracles in the area.