Friday March 29 2024

Etnografia w gminie Łukowica

Pod względem etnograficznym gmina Łukowica jest niezwykle bogata. Znajduje się bowiem w strefie różnych wpływów: Lachów Sądeckich oraz Górali Białych (zwanych też łąckimi)

Lachy Podegrodzkie, kolebka Lachów Sądeckich

Fot.
Kadr z tablicy znajdującej się aktualnie w parku, zatytułowanej Etnografia

Najprężniej działającym ośrodkiem Lachów Podegrodzkich obok Podegrodzia, wpływającym na okoliczne miejscowości jest Przyszowa. To tutaj działa wspaniały zespół regionalny Przyszowianie, który jest zespołem autentycznym prezentującym zwyczaje, gwarę, tańce i obrzędy Lachów Sądeckich.  Zespół w swoich programach przekazuje kulturową prawdę, wierność przekazom źródłowym oraz tradycje wywodzące się z okolic Przyszowej. Przyszowianie mogą poszczycić się występami na wielu festiwalach i nagrodami zarówno w kraju jak i zagranicą. Również w sąsiedniej miejscowości Stronie w roku 2008 z inicjatywy Joanny i Romana Liszka powstał zespół regionalny Dolina Słomki, składający się z grup dzieci w różnym wieku ( od 4 lat) oraz grupy starostów (do około 60 roku życia), kultywujący tradycje Lachów Sądeckich. Pierwszym instruktorem był pan Wojciech Bogucki, drugim pani Elżbieta Sroka. Obecnie jest nim pan Paweł Michalik. Obydwa zespoły Przyszowianie i Dolina Słomki pełnią ważną rolę w podtrzymywaniu tradycji regionalnej  oraz dbają o czystość gwary, jakość muzyki i tańca przekazywanych z pokolenia na pokolenie. Obydwa zespoły swoją obecnością uświetniają wiele wydarzeń zarówno w gminie, powiecie, w całej Polsce, a także poza jej granicami. Występuje na Dożynkach w Przyszowej, Święcie Owocobrania w Łukowicy a także na wielu imprezach czy wydarzeniach organizowanych przez inne miejscowości. Ponadto, bierze udział w konkursach i przeglądach takich jak Limanowska Słaza, Druzbacka w Podegrodziu, Festiwal Kultury Młodzieży Szkolnej w Mrzeżynie oraz w Sławie, Festiwal Zagłębie i Sąsiedzi w Dąbrowie Górniczej, Karpacki Festiwal Dziecięcych Zespołów Regionalnych w Rabce Zdrój. Ważnym wydarzeniem dla zespołu Dolina Słomki był udział w Międzynarodowym Festiwalu Święto Dzieci Gór w Nowym Sączu w 2011 oraz 2020 roku.

divider

W gminie Łukowica działa także Grupa Śpiewacza z Przyszowej, pięciu mężczyzn, śpiewaków, którzy szperają i wydobywają stare zapomniane piosenki, przyśpiewki, pieśni, kiedyś obecne na zabawach, czy weselach i wykonują je na współczesnych uroczystościach gminnych lub powiatowych. Kolejną grupą muzyczną pielęgnującą w swoim repertuarze także dziedzictwo i tradycje regionu jest orkiestra dęta Echo Gminy Łukowica . Działa ona od 2006 r., skupia dzieci, młodzież i dorosłych z terenu naszej gminy. Od początku powstania kapelmistrzem orkiestry był Marian Wrona, od 2010 r. stanowisko to pełni Stanisław Plata. Dzięki prowadzonej szkółce muzykowania na instrumentach dętych w Łukowicy, Przyszowej i Stroniu orkiestra rozrasta się o młodych i zdolnych muzyków i stała się nieodłącznym elementem uświetniającym uroczystości państwowe, kościelne i regionalne. W repertuarze orkiestry znajdują się popularne standardy światowej muzyki rozrywkowej a także tradycyjne pieśni kościelne i kolędy, współpracuje z miastem Elst w Holandii. Orkiestra ta może poszczycić się licznymi osiągnięciami, min. została odznaczona Złotą Odznaką „Zasłużony dla kultury polskiej” przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Oprócz tych głównych zespołów regionalnych na terenie gminy działają także grupy muzyczne pielęgnujące tradycje kulturowe regionu, a skupione są przy szkołach i parafiach.

divider

Górale Biali – Młyńczyska

Obok Lachów Sądeckich na terenie gminy Łukowica wyróżnia się Górali Białych (łąckich) obejmujących obszarem głównie Młyńczyska. Wieś ta położona jest na obszarze gwary podegrodzkiej (lachowskiej) zgodnie z jej granicami wytyczonymi przez dialektologów, natomiast etnograficznie znajduje się już w obrębie terenu Górali (na pograniczu lachowsko-góralskim). Gwara ta jest wciąż żywa. Działa tutaj zespół regionalny przy świetlicy wiejskiej, który poszczycić się może przepięknymi strojami charakterystycznymi dla regionu.

polska

Etnografia w gminie Łukowica

Odtwórz w języku polskim

england

Ethnography in the Łukowica community

Play in English

In ethnographic terms the Łukowica community is located within the reach of the Lachy Sądeckie and Górale Biali cultures. There are three main regional folk bands operating in this area: Przyszowianie, Dolina Słomki and Młyńczyska as well as a brass orchestra Echo Gminy Łukowica. There are also smaller folk bands operating at schools or in parish. All of the bands play an important role in maintaining the regional tradition and care for the purity of the dialect, the good quality of traditional music and dance passed down from generation to generation. They perform in many folk festivals, events connected with religious feasts as well as take part in many competitions in Poland and abroad.